تار یا سه تار...مسئله این است
. در تار استادانی چون: آقامیرزاعبدالله، آمیرزحسینقلی، علی‌اکبرخان شهنازی، غلامحسین درویش‌خان، مرتضی‌خان نی‌داوود، یحیی زرپنجه، علی‌نقی وزیری، موسی معروفی، ارسلان درگاهی، غلامحسین بیگچه‌خانی، نورعلی برومند، عبدالحسین شهنازی، لطف‌الله مجد، جلیل شهناز، فرهنگ شریف، هوشنگ ظریف، محمدرضا لطفی، حسین علیزاده، داریوش طلایی، داریوش پیرنیاکان را و در سه‌تار استادانی چون: ابوالحسن صبا، سعید هرمزی، یوسف فروتن، ارسلان درگاهی، احمد عبادی، جلال ذوالفنون، محمدرضا لطفی، حسین علیزاده، داریوش طلایی، مسعود شعاری، بهداد بابایی را بشنوید و سپس انتخاب کنید. این مسیر به شما در انتخاب معلم خوب هم کمک خواهد کرد. شما بالفرض به شیوه‌ی استاد فرهنگ شریف علاقمندید اما نزد مدرسی می‌روید که متخصص شیوه‌ی فلان استاد است و لذا شما وقت و پول خود را بیهوده تلف کرده‌اید.
معمولا راه اصلی و سنتی آموزش موسیقی ایرانی که از باستان و دوره‌ی ساسانیان حتی قابل ردیابی می‌باشد؛ روش سینه‌به‌سینه است که تا به امروز توسط بزرگان موسیقی ایرانی پی گرفته شده است. البته با روش گوشی تضمینی ده جلسه آموزش گیتار که در انتهای روزنامه‌ها می‌نویسند اشتباه گرفته نشود. روش سینه‌به‌سینه همچون حرف‌زدن یاددادن به یک کودک است که شش ماه تا یک‌سال به او می‌گویند بگو بابا بگو مامان تا بالاخره او هم آن را تکرار می‌کند. قدما معتقد بودند شش سال به کودک حرف زدن یاد بده بعد او را بفرست تا خواندن و نوشتن بیاموزد. روش دومی هم بوده که امروزه در تمام آموزشگاه‌ها و دانشگاه‌ها به آن پرداخته می‌شود آن هم روش اصطلاحا هنرستانی یا نتی است. که سابقه‌ی آن به ۱۲۵۰ برمی‌گردد که موسیو لومر فرانسوی سردسته‌ی موزیک دربار در مدرسه‌ی دارالفنون موزیک نظام راه‌اندازی می‌کند و تازه آنجاست که هنرمندان درباری با موسیقی غیری آشنا می‌شوند. بعدتر استاد علی‌نقی وزیری طی سفرش به فرنگ و فراگیری نت؛ تلاش می‌کند تا مبانی موسیقی را منطبق بر قواعد موسیقی کلاسیک اروپایی کند. اکثر هنرمندان به‌نام تار و سه‌تار که در مرکز حفظ و اشاعه‌ی موسیقی دستگاهی فعالیت داشتند و نگارنده هم افتخار شاگردی آنها را داشته، معتقدند که همین اتفاق باعث شد تا امروز ساز کمتر کسی اصطلاحا به دل بنشیند؛ زیرا به هیچ کودکی از روی نوشته نمی‌شود حرف زدن آموخت... از این بحث بگذریم زیرا نیاز به توضیحات و مستندات بسیاری است. اما به هر روی ما دو روش برای آموزش سازهای تار و سه‌تار داریم که در دنیای امروز معلم شما حتما باید از هر دو روش آگاهی داشته باشد و به شما آن را بیاموزد. اگر غیر از این بود آن معلم صلاحیت تدریس به شما را نخواهد داشت.
"باید عرض کنم سازهای تار و سه‌تار دو ساز متفاوت از هم هستند و به عقیده‌ی نگارنده هیچ ربطی به هم ندارند. هم از نظر شکل ظاهری، هم مختصات و پیشینه‌ی صوتی و هم از نظر محتوا، فیزیک و مضراب‌گذاری. لذا حتما باید نزد استاد خبره‌ی همان ساز بروید. این از تفاوت‌ها و از نظر شباهت باید عرض کنم که هر دو دارای جعبه‌ی رزونانس و کاسه‌ی طنینی از جنس چوب توت و یک دسته از جنس چوب گردو هستند. هر دو سیم‌گیر، خرک، شیطانک، پرده، گوشی و سیم دارند. هر دو سه سیم دارند (سه‌تار سیم سیومش جفت و تار هر سه سیمش جفت است).
به واسطه‌ی خاندان فراهانی (میرزاها) ردیف موسیقی ایرانی بر اساس سازهای تار و سه‌تار تدوین شده است. لذا ردیف‌های میرزاعبدالله به روایت نورعلی برومند، میرزاحسینقی و دوره‌ی عالی شهنازی به روایت علی‌اکبرخان شهنازی و اغلب ردیف‌های دیگری چون ردیف نی‌داوود، صبا و هرمزی همه برای تار و سه‌تار هستند. و دیگر سازها در حقیقت همان ردیف‌ها را بر ساز خود اصطلاحا برگردان می‌کنند.
مطلب آخری که بدان می‌پردازم درباره‌ی خرید تار و سه‌تار می‌باشد. سازنده‌های قدیمی تار عبارتند از یحیی، جعفر، حاجی‌آقا، شاهرخ، عباس صنعت، ملکم، هامبارسوم و سازنده‌های خوب معاصر فرهمند، جزایری، ناجی، پوریا و تعداد زیادی تارساز خوب. سازندگان قدیمی سه‌تار عبارتند از کمالیان، حاج‌طائر، عشقی، هاشمی و معاصرین جزایری و یدالله و تعداد زیادی سه‌تارساز خوب. طبیعتا ساز مهردار خوب علاوه بر کیفیت بالا دارای ارزش افزوده‌ی بیشتری هم خواهد بود. اگر قصد هزینه کردن ندارید از چندین معلم پرس و جو کنید تا به شما چندین سازساز با قیمت‌ها و کیفیت‌های مختلف پیشنهاد کنند و پس از تامل بهترین را انتخاب و خریداری کنید. طبیعیست مبلغی را معلم به‌عنوان حق کارشناسی که عرف آن نهایتا ۲۰٪ بوده از شما طلب می‌کند اما مواظب باشید که این حق کارشناسی تبدیل به ۳برابر قیمت ساز نشود در این صورت قطعا شما با یک کلاهبردار طرف هستید نه هنرمند.
"
